Παγκόσμια ημέρα λευκού μπαστουνιού: Πώς καθιερώθηκε και τι συμβολίζει

Περιπλανώμενοι στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, σίγουρα μπορείτε να αντιληφθείτε ότι ένας άνθρωπος με οπτική αναπηρία θα αντιμετωπίσει μια σειρά από δυσκολίες. Ειδικά πεζοδρόμια για τυφλούς που διακόπτονται από εμπόδια (π.χ. σταθμευμένα αυτοκίνητα), σημεία στην πόλη που δεν διαθέτουν κείμενο σε γραφή Braille για να μπορούν να τα διαβάσουν, φανάρια για τους πεζούς που δεν έχουν τον χαρακτηριστικό ήχο για να γίνεται σαφές πότε μπορούν να διασχίζουν τον δρόμο με ασφάλεια.

Όλα αυτά συνθέτουν το παζλ της έλλειψης προσβασιμότητας στον δημόσιο χώρο για τους ανθρώπους με οπτική αναπηρία, ενώ η ανάγκη για εκπαίδευση σε δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης και υποστήριξη, αλλά και η αντιμετώπιση της κοινωνικής απομόνωσης αποτελούν τον «πυρήνα» αυτών των ουσιαστικών προβλημάτων.

Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι η ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνία για τους τυφλούς συνανθρώπους μας εξακολουθεί να παραμένει κρίσιμο διακύβευμα.

Η 15η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Λευκού Μπαστουνιού, ακριβώς για να μας υπενθυμίζει την ανάγκη για ισότιμη πρόσβαση των ανθρώπων με οπτική αναπηρία σε κάθε δημόσιο χώρο και δραστηριότητα. Συγκεκριμένα, καθιερώθηκε στις ΗΠΑ το 1964, ενώ στην Ελλάδα στις αρχές του 1990.

Τι συμβολίζει το λευκό μπαστούνι;

Το Λευκό Μπαστούνι συμβολίζει το δικαίωμα του ατόμου με οπτική αναπηρία για πλήρη αυτονομία, ανεξαρτητοποίηση και ασφάλεια, με την άρση των κοινωνικών, νομικών, φυσικών και τεχνητών εμποδίων, την εξασφάλιση πόλεων προσβάσιμων και προσπελάσιμων. Μία ημέρα ευαισθητοποίησης και «ορατότητας» στο ευρύ κοινό, που θα έπρεπε να ισχύει 365 ημέρες τον χρόνο.

Η ιστορία του λευκού μπαστουνιού ξεκινά έπειτα από το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Αμερική, οπότε και αναπτύχθηκε ένα κίνημα αποκατάστασης και επανένταξης των ατόμων που έχασαν την όρασή τους από ατυχήματα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Το εν λόγω κίνημα ξεκίνησε ο οφθαλμίατρος Richard Hoover, ο οποίος χρησιμοποίησε πρώτος ένα μακρύ καλάμι με σκοπό να βοηθηθούν κατά την κίνησή τους οι τυφλοί βετεράνοι του πολέμου.

Το 1930 στο Παρίσι, η μουσικός και συγγραφέας Guilly d'Herbemont, παρατηρώντας τις δυσκολίες των ατόμων με προβλήματα όρασης στην κυκλοφορία, είχε την ιδέα να τους εξοπλίσει με λευκά μπαστούνια ως σαφές σύμβολο προστασίας και αναγνώρισης. Έτσι, τον Φεβρουάριο του 1931, παρέδωσε η ίδια τα πρώτα λευκά μπαστούνια σε οργανώσεις τυφλών, καθιερώνοντας το λευκό μπαστούνι ως σύμβολο.

Παράλληλα, στις αρχές της δεκαετίας του 1930 στις ΗΠΑ, η Lions Club International ανέλαβε να βάψει λευκά τα έως τότε μαύρα μπαστούνια για να τα κάνει πιο ευδιάκριτα. Την ίδια περίοδο θεσπίστηκαν οι πρώτοι νόμοι που αναγνώριζαν το λευκό μπαστούνι και παραχωρούσαν δικαίωμα προτεραιότητας στους τυφλούς πεζούς που το έφεραν.